Κλασική Μουσική

Με τον όρο κλασική μουσική αναφέρεται ευρύτερα η δυτικοευρωπαϊκή μουσική παραγωγή που εκτείνεται σε μία αρκετά μεγάλη χρονική περίοδο, περίπου από το έτος 470 μ.Χ. μέχρι και τη σύγχρονη εποχή. Ο κύκλος σπουδών κλασσικής μουσικής του Βενιζέλειου Ωδείου περιλαμβάνει όλες τις αναγνωρισμένες σχολές του υπουργείου παιδείας που αφορούν τη κλασσική μουσική και οδηγεί σε πτυχίο η δίπλωμα. Η σπουδή κάθε μουσικού οργάνου χωρίζεται σε έτη ή κύκλους σπουδών σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών που έχει ορίσει η πολιτεία, ώστε να ανταποκρίνεται στους προσωπικούς στόχους του κάθε σπουδαστή. Επίσης περιλαμβάνει και θεωρητικές γνώσεις που είναι η βάση της μουσικής παιδείας. Απαιτείται από τους σπουδαστές σοβαρή ενασχόληση με το όργανο που επιλέγουν και πέρα από τις ολοκληρωμένες γνώσεις που αποκτούν με το πέρας των σπουδών τους, διαμορφώνουν και την προσωπικότητα τους μέσα από τη κλασσική μουσική.

Τα Γενικά Υποχρεωτικά Μαθήματα των μουσικών σπουδών είναι:

Θεωρία
Αρμονία
Σολφέζ
Ιστορία Μουσικής
Μορφολογία Μουσικής
Οργανογνωσία
Μεθοδολογία Διδασκαλίας
Μουσική Δωματίου

Αναπτύξτε τη δημιουργικότητα, τη φαντασία και την αγάπη σας για τη μουσική

ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ

Ο κλασικός κύκλος είναι η ιδανική επιλογή για όσους θέλουν να αποκτήσουν μια ολοκληρωμένη και άρτια μουσική παιδεία. Στη σχολή αυτή, ο σπουδαστής έχει την ευκαιρία να μάθει να παίζει ένα από τα όργανα της κυρίως συμφωνικής ορχήστρας, όπως βιολί, πιάνο, φλάουτο, κλαρινέτο και άλλα. Επίσης, μπορεί να ασχοληθεί με το κλασικό τραγούδι ή τα ανώτερα θεωρητικά. Με το πέρας των σπουδών του, ο σπουδαστής λαμβάνει ένα αναγνωρισμένο πτυχίο ή δίπλωμα, που του επιτρέπει να εργαστεί ως μουσικός σε διάφορους χώρους. Η κλασική μουσική παιδεία είναι μια σπουδή που απαιτεί συνέπεια, πάθος και αφοσίωση. Ο σπουδαστής που επιλέγει αυτό το κύκλο σπουδών, έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει και να αποδώσει το ρεπερτόριο της δυτικής κλασσικής μουσικής, που είναι μέρος της ευρωπαϊκής μουσικής πολιτισμού.

Πιάνο
Ακκορντεόν

Φλάουτο
Φλογέρα
Τρομπέτα

Κλασσική Κιθάρα
Σύνολο Κλασσικής Κιθάρας
Βιολί
Βιόλα
Βιολοντσέλο
Κοντραμπάσο

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ

Λέγοντας “Θεωρητικά”, συνήθως, εννοούμε ένα σύνολο από μαθήματα που διδάσκονται ξεχωριστά από τα μουσικά όργανα και που εκτός από τις θεωρητικές γνώσεις περιλαμβάνουν ένα πλήθος δραστηριοτήτων. Η Θεωρία (4 τάξεις) προετοιμάζει το μαθητή για την Αρμονία (3 τάξεις). Το Σολφέζ (5 τάξεις) είναι ένα πολυσύνθετο μάθημα που περιλαμβάνει τα εξής επιμέρους μαθήματα: Σολφέζ, Ανάγνωση εκ πρώτης όψης (Prima Vista), Μουσική υπαγόρευση (Ντικτέ).

Θεωρία είναι η επιστήμη που έχει αντικείμενο την παρατήρηση και ταξινόμηση των φαινομένων που αποτελούν τη μουσική. Το περιεχόμενο της είναι η γραφική αναπαράσταση της μουσικής (πεντάγραμμο, φθογγόσημα, μουσικά σύμβολα), η οργάνωση των ήχων (ρυθμός, μέτρο, ρυθμική αγωγή, διαστήματα, συνηχήσεις) και η σωστή εφαρμογή τους, το τονικό μουσικό σύστημα (κλίμακες, διαστήματα, συγχορδίες).
Στη θεωρία αποσαφηνίζεται και οργανώνεται το υλικό που κατέχουν οι μαθητές από τη διδασκαλία στα όργανα ή απ’ αλλού και εμπλουτίζεται, τόσο για τις ανάγκες που αφορούν το παίξιμο ενός οργάνου, όσο και από ευρύτερα μορφωτική άποψη.

Είναι η ανεπτυγμένη ικανότητα ανάγνωσης και αντίληψης διαφόρων ρυθμικομελωδικών μορφών, η γρήγορη προφορά των συλλαβών των φθόγγων και η ακριβής απόδοση του τραγουδιστικού τους ήχου συνοδευόμενη από ρυθμικές κινήσεις του χεριού.
Διακρίνεται σε πρακτικό και θεωρητικό. Το πρακτικό μέρος γίνεται τραγουδώντας και υλοποιείται με ασκήσεις μουσικής ανάγνωσης. Αρχικά, η διδακτική προσέγγιση γίνεται ρυθμικά και ύστερα μελωδικά. Στη ρυθμική ανάγνωση η μαθητές απαγγέλουν αργά και με φυσικό τρόπο ομιλίας, τα ονόματα των φθόγγων, τηρώντας τις διάρκειες των φθογγοσήμων.
Τότε τους δίδεται η ευκαιρία αλλά και ο χρόνος για να γνωρίσουν και να ξεκαθαρίσουν και τελικά να βιώσουν το ρυθμό χωρίς να υπεισέρχονται θέματα τεχνικής, δαχτυλοθεσίας, έκφρασης. Το θεωρητικό μέρος των ασκήσεων έχει σαν στόχο να βοηθήσει με βάση τις θεωρητικές γνώσεις, αυτά που κατ’ ανάγκη συνδέονται με τις διάφορες μελωδίες, είτε άμεσα, (σύμβολα, μουσική γραφή) είτε έμμεσα (αρμονία, ρυθμική συνοδεία). Πέρα από στοιχειώδη φωνητική καλλιέργεια, το Σολφέζ αναπτύσσει σε μεγάλο βαθμό την ικανότητα ταύτισης της οπτικής γραπτής εικόνας ενός ακροάσιμου πράγματος, με τη νοητική ηχητική παράσταση. Έτσι βλέποντας ο μαθητής μια μουσική σύνθεση να μπορεί να φανταστεί πως θα ακούγεται αν παιχτεί ή τραγουδηθεί. Επειδή η διδασκαλία μεθοδεύεται έτσι ώστε ο μαθητής να μαθαίνει και να ασκείται κάνοντας λιγότερα λάθη, να εθίζεται σε τεχνικές μελέτης και αυτοάσκησης, βελτιώνεται και η “Ανάγνωση εκ πρώτης όψης”. Δηλαδή η γρήγορη και ακριβής αποκωδικοποίηση μιας μουσικής σύνθεσης που ο μαθητής προσεγγίζει για πρώτη φορά. Πληροφοριακά αναφέρω ότι η Prima Vista εξατάζεται ως ξεχωριστό μάθημα στην Ανωτέρα Σχολή των οργάνων και ορισμένες φορές στο Σολφέζ.

Είναι η ακουστική διάκριση και κωδικοποίηση ρυθμικών φράσεων, μελωδικών γραμμών και αρμονικών σειρών.
Η καλή αίσθηση της τονικότητας θεωρείται από επαγγελματίες μουσικούς, ως το πιο ανεκτίμητο στοιχείο της συγκρότησης ενός μουσικού και επιλέγεται υπεράνω άλλων βασικών, όπως καλού ρυθμού, τεχνικής επιδεξιότητας, ακριβής μνήμης, ένταση διάκρισης και δημιουργικότητας. Ορισμένοι μαθητές έχουν έμφυτα “απόλυτη ακοή” και κατ’ επέκταση αυξημένη μουσική αντίληψη, ευγενέστερο επίπεδο γενικής μουσικής εκτίμησης και ευαισθησίας. Μπορούν “αυτόματα” να ονομάσουν όποιο τόνο ακούσουν και να τραγουδήσουν όποια νότα τους ζητηθεί. Σε άλλους πάλι, το τονικό φάσμα κι επομένως η τονική διάκριση βρίσκεται σε λανθάνουσα κατάσταση ή σε υποανάπτυκτο στάδιο ή είναι μια αφηρημένη αντίληψη. ΄Ομως με την πάροδο του χρόνου, με τη συνεχή και σωστή εξάσκηση, το αυτί μαθαίνει να διακρίνει και να συσχετίζει τους διάφορους φθόγγους και να τους ανακαλεί από τη μνήμη. Η καλή ακοή αποτελεί ένα βασικό εφόδιο στον άνετο αυτοσχεδιασμό και στο παίξιμο εξ’ ακοής Είναι μια σταθερή βάση αυτοπεποίθησης την ώρα της εκτέλεσης. Η απομνημόνευση γίνεται πιο ασφαλής, αφού το αυτί βρίσκεται σε διαρκή επαγρύπνηση, ακούει και κατανοεί πιο εύκολα τα διάφορα μοτίβα, επιβοηθούμενο βέβαια από τη μνήμη της δακτυλοθεσίας και τη θεωρητική εξοικείωση με τη συγκεκριμένη μουσική σύνθεση. Έτσι η ικανότητα παρακολούθησης μουσικής υπαγόρευσης, καθώς και όλα τ’ άλλα μέρη του ταλέντου ενός μαθητή, μπορούν και είναι αναγκαίο να αναπτυχθούν στο μέγιστο δυνατό βαθμό, όποια κι αν είναι η ποιότητα ή η ποσότητα τους.

Στα μουσικά έργα, η ύφανση (texture) της μουσικής, δημιουργείται από την οριζόντια και κάθετη διαπλοκή των στοιχείων που την αποτελούν: ρυθμός, μελωδία, αρμονία. Βασικά, υπάρχουν τρία είδη μουσικής ύφανσης: η μονοφωνία, η πολυφωνία (αντίστιξη) με έμφαση στις οριζόντιες ανεξάρτητες ρυθμικομελωικές γραμμές κι η ομοφωνία (αρμονία) όπου μια μελωδική γραμμή συνοδεύεται από συγχορδίες (ταυτόχρονη συνήχηση φθόγγων).
Στην αρμονία γίνεται μελέτη των συγχορδιών του τονικού μουσικού συστήματος και της δυνατότητας να συνδέονται μεταξύ τους με γνώμονα: την αρχιτεκτονική, μελωδική, ρυθμική τους αξία και τη σχετική βαρύτητα της μαι προς την άλλη. Διδάσκεται ένα σύνολο νόμων που καθορίζουν τη δομή και τη λειτουργία των συγχορδιών όπως αυτό διαμορφώθηκε μέσα από 300 περίπου χρόνια συνεχούς επεξεργασίας και χρήσης, από τον Μπάχ, μέχρι τη ρομαντική εποχή.
Αρχικά, οι μαθητές γνωρίζουν τον κάθετο τρόπο γραφής και στη συνέχεια, διευρύνοντας τις δημιουργικές τους δυνατότητες, συνδυάζουν τον αντιστικτικό τρόπο γραφής με τον ομόφωνο (αρμονικό), πάντοτε βέβαια μέσα στο πλαίσιο και το ύφος της συγκεκριμένης χρονικής περιόδου. Με την αρμονία επιδιώκεται ν’ αποκτήσει ο μαθητής την αίσθηση της καλής συγχορδιακής σύνδεσης. Ν’ αναπτύξει μια αίσθηση μουσικής σύνταξης. Έτσι θα μπορεί να μελετά, να εκτιμά και ν’ αξιολογεί πως συνδυάζονται από τους συνθέτες τα στοιχεία της μουσικής για να προκαλέσουν ορισμένες αντιδράσεις από το κοινό τους και τελικά να επιτύχει την κατανόηση και ανάλυση της μουσικής που ο ίδιος εκτελεί.
Η Αρμονία μαζί με την Αντίστιξη και τη Μορφολογία, αποτελεί παράγοντα της μουσικής σύνθεσης, ικανό να δημιουργήσει το κατάλληλο περιβάλλον για ν’ αναπτύξει κανείς τη δημιουργικότητα του. Από τα παραπάνω, διαφαίνεται η σπουδαιότητα και η αναγκαιότητα των θεωρητικών μαθημάτων.
Δεν είναι τυχαίο που, μέχρι σήμερα, για την εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο στο τμήμα Μουσικών σπουδών, οι υποψήφιοι εξετάζονται στην Αρμονία και το Ντικτέ ή που το τελευταίο πτυχίο των Θεωρητικών είναι η Σύνθεση, η κορυφαία πνευματική σύλληψη της ανθρώπινης μουσικής έκφρασης. Το Βενιζέλειο Ωδείο αναλαμβάνει υπεύθυνα να προετοιμάσει στα μαθήματα αυτά τους υποψήφιους των πανεπιστημιακών μουσικών σπουδών. Μπορεί η τεχνική των δακτύλων ενός εκτελεστή με τη θεωρητική γνώση να μη βελτιωθεί άμεσα, είναι όμως σίγουρο ότι θα τον βοηθήσει να διευρύνει το μουσικό του ορίζοντα, θα επηρεάσει την ικανότητα του να ερμηνεύσει μια σύνθεση και τελικά θ’ αποφύγει το μηχανικό παίξιμο, την “παπαγαλία”, να παίζει δηλαδή χωρίς να καταλαβαίνει καλά τι κάνει. Οι μαθητές οφείλουν να αποκομίσουν από τη φοίτηση τους στο Ωδείο μια πλατιά μουσική εμπειρία (πρακτική - θεωρητική), ώστε να βοηθηθούν και να ξεκαθαρίσουν από μόνοι τους, αν και κατά πόσο τους ταιριάζει το επάγγελμα του μουσικού ή να γίνουν σωστοί και κριτικοί ακροατές, ικανοί, όχι μόνο να νιώσουν συναισθηματική διέγερση σε μια ρομαντική μουσική, αλλά να μπορούν να συλλάβουν το ουσιώδες σε μια περισσότερο πνευματώδη συνδυαστική μουσική.

ΑΝΩΤΕΡΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ

Εκτός από τις βασικές γνώσεις στο θεωρητικό πεδίο της μουσικής, μέσα από τα υποχρεωτικά θεωρητικά μαθήματα, δηλαδή το σολφέζ, τη θεωρία και την αρμονία οι σπουδαστές κλασσικής μουσικής μπορούν αν το επιθυμούν, να συνεχίσουν τη μελέτη των θεωρητικών σε ανώτερο επίπεδο. Τα μαθήματα που διδάσκονται σ’ αυτόν τον κύκλο σπουδών είναι η Ενογράνωση Πνευστών Οργάνων, η Ωδική, η Αρμονία (ειδικό αρμονίας) , Αντίστιξη, και η Φούγκα (Φυγή). Το κάθε ένα από αυτά τα μαθήματα ολοκληρώνεται με τη λήψη του αντίστοιχου αναγνωρισμένου πτυχίου, που είναι προϋπόθεση για τη μετάβαση στο αμέσως επόμενο επίπεδο. Για τα τμήματα αυτά ισχύουν τα εξής:

Φοίτηση 2 έτη. Για να εγγραφεί σπουδαστής στο πρώτο έτος πρέπει να έχει τελειώσει τη 2η Αρμονία του υποχρεωτικού και να έχει τα ανάλογα μουσικά προσόντα.

Φοίτηση 2 έτη. Για να εγγραφεί σπουδαστής πρέπει να έχει απολυτήριο Γενικού Λυκείου και να δώσει κατατακτήριες εξετάσεις με εξεταζόμενη ύλη από Α σε Β Αρμονία και 4ο Σολφέζ. Υποχρεωτικά μαθήματα για απόκτηση Πτυχίου. α) Πιάνο μέχρι μέση Σχολή. β) Ιστορία Μουσικής, γ) Μορφολογία, δ) Διδασκαλία.

Φοίτηση 3 έτη. Για να εγγραφεί σπουδαστής πρέπει να δώσει κατατακτήριες εξετάσεις για το : 1ο έτος Θεωρία Γ΄ Σολφέζ 3ο 2ο έτος Αρμονία Γ΄ Σολφέζ 4ο 3ο έτος Πτυχίο Ωδικής.
Υποχρεωτικά μαθήματα για απόκτηση πτυχίου:
α) Πιάνο μέχρι μέση Σχολή.
β) Ιστορία μουσικής
γ) Μορφολογία.
δ) Διδασκαλία 2 έτη.
ε) Γνώσεις απλής αντίστιξης. στ) Χορωδία 2 έτη.

Φοίτηση 2 έτη. Για να εγγραφεί σπουδαστής πρέπει να έχει Πτυχίο Αρμονίας με βαθμό τουλάχιστον Λίαν Καλώς. Υποχρεωτικά μαθήματα για απόκτηση Πτυχίου:
α) Διδασκαλία.
β) Πιάνο από ύλη Μέσης Σχολής.
γ) Οργανολογία.

Φοίτηση 2 έτη περίπου. Για να εγγραφεί σπουδαστής, πρέπει να έχει πτυχίο αντίστιξης με βαθμό τουλάχιστον Λίαν Καλώς. Υποχρεωτικά μαθήματα:
α) Πιάνο από ύλης τέλους Μέσης Σχολής.
β) Ενορχήστρωση.

Φοίτηση έτη 4 και πάνω. Για να εγγραφεί ο σπουδαστής πρέπει να έχει Πτυχίο Φυγής με βαθμό τουλάχιστον Λίαν Καλώς.

Σημ.: Τα υποχρεωτικά μαθήματα για κάθε Πτυχίο, πρέπει να έχουν τελειώσει τουλάχιστον 5 μήνες πριν των πτυχιακών εξετάσεων. Στον τομέα ανώτερων θεωρητικών τα μαθήματα είναι, κυρίως, ατομικά και στη διάρκεια των σπουδών του ο σπουδαστής συμπληρώνει τις γνώσεις του με επιπλέον υποχρεωτικά μαθήματα, ανάλογα με το ειδικό μάθημα που παρακολουθεί.

TOP